Dyrektywa o ochronie sygnalistów już wkrótce zostanie implementowana do przepisów krajowych. Projekt ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa jest już po etapie konsultacji publicznych. Oczekujemy teraz na projekt polskiej ustawy, który ostatecznie powinien trafić pod obrady Sejmu.
Jak zostać sygnalistą i jakie prawa posiada taka osoba?
Sygnalistą może zostać każda osoba, która uzyskała informacje na temat naruszeń prawa w kontekście związanym z pracą. Osoba taka chroniona jest prawem zgodnie z zapisami zawartymi w dyrektywie Unii Europejskiej i Rady (UE) 2019/1937 z dnia 23 października 2019 r. o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa Unii. Również przepisy krajowe wprowadzające wymagania dotyczące ochrony zgłaszających naruszenia wskazują jakie prawa posiada taka osoba.
Zgłaszający ma prawo do zachowania w poufności swoich danych osobowych. Chroniony jest także przed sankcjami, w tym działaniami odwetowymi, czyli niekorzystnym traktowaniem. Sygnalistę w związku z dokonanym zgłoszeniem nie może spotkać m.in. zwolnienie z pracy, obniżenie pensji lub premii, wstrzymanie awansu, przeniesienie na niższe stanowisko czy pominięcie przy typowaniu na szkolenia. Działaniem odwetowym jest również groźba lub próba zastosowania ww. działań. Obok sygnalisty osobami chronionymi są również osoby pomagające w dokonaniu zgłoszenia, jak również inne osoby powiązane ze zgłaszającym, które mogą doświadczyć działań odwetowych w związku z tym zgłoszeniem.
Jak powinny wyglądać kanały zgłoszeniowe dla sygnalisty?
Sygnalisty powinny mieć możliwość przekazania posiadanych informacji o naruszeniu pisemnie lub ustnie. Sposoby przekazania informacji powinny być znane sygnaliście, dlatego ważne jest poinformowanie o tym wszystkich zainteresowanych osób. Kanały zgłoszeniowe np. https://sygnalista24.info/ muszą być bezpieczne, a informacja w nich zawarta powinna być dostępna tylko dla upoważnionych osób. Jeżeli organizacja zdecyduje, że obok zgłoszeń jawnych przyjmuje również zgłoszenia anonimowe, należy udostępnić zgłaszającemu kanał, który zapewni mu całkowitą anonimowość.
Bardzo dobrym rozwiązaniem dostępnym na rynku są platformy zgłoszeniowe, które spełniają wymagania przepisów o ochronie sygnalistów. Są bezpieczne, anonimowe i szyfrowane, takie jak kanał zgłoszeniowy sygnalista.info
